Tuesday 19 May 2009

ΓΟΜΟΡΡΑ










"Το μεσοκαλόκαιρο του 1943, κατά τη διάρκεια ενός παρατεταμένου καύσωνα, η Βρετανική Πολεμική Αεροπορία εξαπέλυσε ένα κύκλο επιδρομών εναντίων του Αμβούργου, υποστηριζόμενη από την 8η Αεροπορική Δύναμη των ΗΠΑ. Στόχος της επιχείρησης με τον κωδικό "Γόμορρα" ήταν η  όσο το δυνατόν ολοκληρωτική καταστροφή και αποτέφρωση της πόλης. Ξημερώματα της 28ης Ιουλίου, από τη μια μετά τα μεσάνυχτα, τα συμμαχικά αεροπλάνα έριξαν δέκα χιλιάδες τόνους εκρηκτικές και εμπρηστικές βόμβες πάνω από την πυκνοκατοικημένα οικιστική ζώνη δυτικά του 'Ελβα. [...] Μέσα σε λίγα λεπτά, όλος ο τόπος, μια έκταση περίπου είκοσι τετραγωνικών χιλιομέτρων, πνιγόταν από πελώριες εστίες πυρκαγιάς, οι οποίες ενώθηκαν τόσο γρήγορα σε κοινό μέτωπο, ώστε μόλις ένα τέταρτο μετά τη ρίψη των πρώτων βομβών ολόκληρος ο ουρανός, ως εκεί που έφτανε το μάτι, είχε μεταβληθεί σε μια πύρινη θάλασσα. Πέντε μόλις λεπτά αργότερα, στη μια και είκοσι, ξέσπασε μια πύρινη θύελλα [...]. Σκαρφαλώνοντας δυο χιλιάδες μέτρα ψηλά στον ουρανό, οι πύρινες λόγχες καταβρόχθιζαν λαίμαργα το οξυγόνο, έτσι που οι άνεμοι έπνεαν τώρα με ταχύτητα κυκλώνα [...]. Πίσω από τις προσόψεις, που σωρίαζονταν η μια μετά την άλλη, τινάζονταν πανύψηλες οι φλόγες, ξεχύνονταν μέσα στους δρόμους σαν παλιροϊκό κύμα με ταχύτητα πάνω από 150 χιλιόμετρα την ώρα [...]. Σε ορισμένα κανάλια το νερό είχε πάρει φωτιά. Τα τζάμια έλιωναν στα βαγόνια των τραμ [...]. Όσοι ορμούσαν έξω από τα αντιαεροπορικά καταφύγια, βούλιαζαν με γκροτέσκες συσπάσεις στις παχιές φυσαλίδες που σχημάτιζε η ρευστή άσφαλτος."
Απόσπασμα από την "Φυσική Ιστορία της Καταστροφής", του W.G. Sebald (ΑΓΡΑ, 2008).
Οι φωτοφραφίες, από τον συμμαχικό βομβαρδισμό της Δρέσδης, του Τόκυο, του Αμβούργου, της Φρακνφούρτης και της Κολωνίας, κατά σειρά (η τελευταία εικόνα είναι από νεοναζιστικό πόστερ, οι μόνοι που μιλούν γι' αυτό το θέμα-ταμπού των συμμαχικών βομβαρδισμών είναι δυστυχώς η γερμανική ακροδεξιά). Οι βομβαρδισμοί αυτοί έγιναν για λόγους εκδίκησης και παραδειγματισμού, καθώς ο Άξονας είχε ουσιαστικά χάσει τον πόλεμο την Άνοιξη του 1943. Οι Γερμανοί ανοικοδόμησαν τα ιστορικά κέντρα των πόλεων, ξαναχτίζοντας τη δεκαετία του '60 μια ιλουστρασιόν, πλαστική εκδοχή του γοτθικού τους παρελθόντος, μετατρέποντας την Ευρώπη στο μεγαλύτερο θεματικό πάρκο στον κόσμο, (κατά την διατύπωση του J.G. Ballard).

4 comments:

  1. Λοιπόν λοιπόν...

    Δεν ξέρω που τα διαβάζεις αυτά, αλλά ο Άξονας το '43 ΔΕΝ είχε χάσει τον πόλεμο. Η Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας είχε μετά βίας σταματήσει να κατανικά τους Συμμάχους παντού. Η απόβαση στην Νορμανδία δεν είχε λάβει χώρα. Η μάχη του Κουρσκ, μετά την οποία πράγματι ο Ευρωπαϊκός Άξονας έχασε την πρωτοβουλία των κινήσεων (όχι όμως τον πόλεμο) δεν είχε ακόμη χαθεί.

    Οι βομβαρδισμοί έγιναν εναντίων πολιτισσών που αποτελούσαν εθελούσια μέρος μιας ολοκληρωτικής πολεμικής οικονομίας (Totaler Krieg) και ενός συστήματος βίας, καταπίεσης και απ-ανθρωπιάς σε τέτοιο βαθμό που να οράται ως α-ιστορικό. Κάθε Γερμανίδα στα μετόπισθεν ήξερε. Κάθε Γερμανίδα συνδεόταν άμεσα με την πολεμική οικονομία και τον αγώνα στο μέτωπο.

    Έτσι, ακόμη κι όταν πράγματι ο Άξονας έχασε τον πόλεμο, έπρεπε να γίνει αυτό:

    http://www.calvin.edu/academic/cas/gpa/images/covers/kaufmanb.jpg

    http://en.wikipedia.org/wiki/Germany_Must_Perish!

    Dank euch ihr Sowjetsoldaten!
    http://www.youtube.com/watch?v=vpIgNa_fQfc

    Bomber Harris do it again!!!
    http://www.youtube.com/watch?v=XlcZOBrzLWI
    http://bomber-harris.com/

    ReplyDelete
  2. Όντως, αλλά δεν εξυπηρετούσε τίποτα ο βομβαρδισμός αμάχων, πόσο μάλλον ο αφανισμός του ιστορικού οικιστικού αποθέματος. Οι Σύμμαχοι ακολούθώντας την λογική του ολοκληρωτικού πολέμου εξομοιώθηκαν με τον παραλογισμό του Άξονα. Σπατάλησαν τέτοιες ποσότητες εκρηκτικών και πυρομαχικών για να τιμωρίσουν, αν δεν είχαν αυτό στο μυαλό τους θα χτυπούσαν τον στρατό και όχι τις ζώνες κατοικίας και τους καθεδρικούς.

    ReplyDelete
  3. Τα τακτικά βομβαρδιστικά κτυπούν τον στρατό στο μέτωπο, τα στρατηγικά πλήττουν τα μετόπισθεν, το home-front.

    Μιλάς για παραλογισμό του άξονα, όμως δεν ήταν καθόλου παραλογισμός. Ήταν μια απόλυτα ορθολογική βιομηχανία θανάτου. Στην οποία όλες οι πολίτισσες είχαν ενεργό μέρος και συμμετοχή άρα και ευθύνη. Στον πόλεμο ενάντια στο ίδιο το Κακό, όπως το θέτει ο Sir Arthur, the whole of the remaining cities of Germany [aren't] worth the bones of ONE British Grenadier.

    Αν κάποια θλίβεται για κάτι είναι, ότι οι Σύμμαχοι δε βομβάρδισαν αρκετά.

    -------

    Actually Dresden was a mass of munitions works, an intact government centre, and a key transportation point to the East. It is now none of these thing

    Air Chief Marshal Arthur Harris

    ReplyDelete
  4. Τυπικά, λοιπόν, ήταν λογικό και αναγκαίο αυτό που έγινε. Πράγματι, ο Sebald στο ίδιο βιβλίο αναφέρει κάπου πως οι βομβαρδισμοί των 130 γερμανικών πόλεων ως το 1945 ήτανε πριν από όλα ζήτημα της Βρετανικής βιομηχανίας. Η χρησιμοποίηση των όπλων ήταν αναγκαιότητα της ίδιας της νομοτέλειας της βιομηχανικής παραγωγής: "Είναι φανερό ότι, έιτε άτομα είτε ομάδες, οι υπεύθυνοι αδυνατούν να απαγκιστρωθούν από τις πιέσεις που επιβάλει η παραγωγική διαδικασία- όσο και αν πασχίζουν για το αντίθετο. [...] Κάτω από τις φωτογραφίες των ερειπωμένων πόλεων ο Κλούγκε παραθέτει ένα απόασπασμα από τον Μαρξ: "Βλέπουμε πως η ιστορία της Βιομηχανίας και η δεδομένη αντικειμενική ύπαρξη της Βιομηχανίας συνθέτουν το ανοιχτό βιβλίο των συνειδητών δυνάμεων του ανθρώπου, αλλά και την ψυχολογία του ανθρώπου, αντιληπτή με όρους αισθητικότητας...".

    ReplyDelete